Buộc tội 21 quan chức, cán bộ sử dụng quyền lực và chức vụ của mình 515 lần đưa nhận hối lộ trong vụ chuyến bay giải cứu khi giải quyết các thủ tục liên quan. BCT
Ngày 18/4, VKSND Tối cao đã ra cáo trạng truy tố 21 người về tội nhận hối lộ, 24 người về tội đưa hối lộ, 4 người về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, và 4 người về tội môi giới hối lộ.
Chính phủ đã tổ chức chuyến bay đầu tiên để giải cứu công dân Việt Nam từ Vũ Hán, Trung Quốc vào tháng 3/2020. Sau đó, họ triển khai đồng thời các chuyến bay giải cứu (công dân không mất chi phí cách ly nhưng phải trả tiền vé máy bay) và chuyến bay combo (công dân tự nguyện trả phí toàn bộ).
Theo phân công, Bộ Ngoại giao sẽ đảm nhận việc lập kế hoạch tổ chức các chuyến bay. Các bộ Y tế, Giao thông vận tải, Quốc phòng và Công an sẽ tham gia đưa ra ý kiến với Bộ Ngoại giao. Đồng thời, UBND các tỉnh, thành phố được giao trách nhiệm thực hiện chủ trương cách ly y tế.
Trong vụ án này, Bộ Ngoại giao được coi là một đầu mối quan trọng trong việc thực hiện các chuyến bay, với Cục Lãnh sự được xem như “mắt xích” chủ chốt. Trong thời gian từ tháng 4/2020 đến 1/2022, Cục Lãnh sự đã đề xuất và được Chính phủ phê duyệt tổ chức tổng cộng 772 chuyến bay, bao gồm 400 chuyến bay giải cứu và 372 chuyến bay combo.
Trong khoảng 9 tháng từ tháng 5/2020, 13 đại diện của các doanh nghiệp đã tiếp cận và yêu cầu sự hỗ trợ của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng để được cấp phép cho các chuyến bay. Theo đó, ông Dũng đã nhận được 21,5 tỷ đồng từ 37 lần tiếp nhận hối lộ.

Ông Dũng nhận được số tiền lớn nhất tại phòng làm việc ở Bộ Ngoại giao, còn các khoản tiền khác thì ở quán cà phê gần trụ sở Bộ hoặc thông qua vợ. Ông và gia đình đã tự nguyện đóng 2 tỷ đồng để khắc phục những hậu quả.
Bà Nguyễn Thị Hương Lan, người đứng dưới quyền quản lý trực tiếp của ông Dũng, đang giữ chức vụ Cục trưởng Lãnh sự, bị cáo buộc đã nhận 25 tỷ đồng từ các doanh nghiệp, với tổng số lần là 32. Bà Lan chủ yếu nhận tiền tại phòng làm việc, nhà riêng, trên xe ô tô, và quán cà phê…
Các doanh nghiệp đã tiếp cận ông Nguyễn Quang Linh, trợ lý Phó Thủ tướng Thường trực, tại Văn phòng Chính phủ, để yêu cầu giúp đỡ trong thủ tục. Theo cáo trạng, ông Linh đã nhận tổng cộng hơn 4,2 tỷ đồng trong hơn một năm, từ 5 lần tiếp xúc với các doanh nghiệp này.
Cựu thư ký thứ trưởng y tế 253 lần nhận 42,6 tỷ đồng
Bộ Y tế là một trong số 5 Bộ tham gia vào tổ công tác thực hiện việc đưa công dân về nước trong bối cảnh đại dịch. Tại đây, Cục Y tế dự phòng có trách nhiệm phê duyệt hoặc từ chối các đề xuất của Bộ Ngoại giao về tần suất và số lượng chuyến bay, phù hợp với tình hình dịch bệnh.
Quy trình nhận đề xuất tổ chức chuyến bay giải cứu, combo hoặc khách lẻ về nước của Bộ Y tế đòi hỏi thứ trưởng chuyển thông tin cho Cục Y tế dự phòng để được tư vấn tham mưu. Trong quá trình này, mọi giao tiếp giữa Cục và thứ trưởng đều thông qua sự trung gian của Phạm Trung Kiên – thư ký của thứ trưởng.
VKSND Tối cao đã xác định rằng, khi đang thực hiện nhiệm vụ của mình, Phạm Trung Kiên đã yêu cầu các doanh nghiệp chi trả từ 50-200 triệu đồng mỗi chuyến bay combo hoặc 500.000 đến 2 triệu đồng cho mỗi hành khách. Đối với các khách lẻ xin về nước, thư ký Kiên đã đưa ra mức giá từ 7-15 triệu đồng mỗi người, tùy thuộc vào thời điểm. Ngoài ra, ông Kiên còn bị cáo buộc có liên quan đến Vũ Anh Tuấn – cựu phó Phòng Tham mưu Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (Bộ Công an), và nhận tiền “giúp đỡ” từ các doanh nghiệp.
Vào thời điểm này, VKS đã cáo buộc ông Kiên nhận số tiền lớn nhất trong số những người bị tình nghi. Trong khoảng 11 tháng, ông Kiên được cáo buộc đã nhận tổng cộng 42,6 tỷ đồng từ 18 người đại diện cho các doanh nghiệp.

Cụ thể, trong thời gian từ tháng 7 đến 11 năm 2021, ông Kiên đã nhận được tổng cộng 6 tỷ đồng trong 7 lần để giúp Công ty Bầu trời xanh được cấp phép 40 chuyến bay. Ngoài ra, ông Kiên còn nhận tiền thông qua tài khoản của người thân trong những lần khác.
Theo đó, tại Cục Quản lý Xuất nhập cảnh, bị can Vũ Anh Tuấn đã nhận được 27,3 tỷ đồng trong 49 lần trong vòng 7 tháng. Ông Tuấn đã nộp lại 8,3 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Ngoài ra, cục phó Trần Văn Dự cũng hưởng lợi 3,1 tỷ đồng và đã khắc phục 2 tỷ đồng; cán bộ công an Vũ Sỹ Cường nhận 9,3 tỷ đồng và được lợi 5,5 tỷ đồng.
Vụ án này, VKS đã xác định được 21 bị can là công chức tại nhiều cơ quan nhà nước đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn và nhiệm vụ được giao để thực hiện 515 hành vi nhận hối lộ trị giá 165 tỷ đồng. Ngoài ra, 4 người đại diện của Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia cũng đã lợi dụng chức vụ gây thiệt hại tài chính trị giá 10 tỷ đồng. Đối với phía doanh nghiệp, có tới 23 đại diện đã đưa hối lộ gần 500 lần với số tiền hơn 226 tỷ đồng.
Dựa trên cáo trạng, không chỉ có việc đưa hối lộ trong việc tổ chức các chuyến bay, một số doanh nghiệp còn tiếp cận lãnh đạo địa phương khi thực hiện thủ tục cách ly cho công dân về nước.
Tại Hà Nội, bị can Chử Xuân Dũng, trong khi đang làm việc tại chức Phó Chủ tịch UBND Hà Nội, từ tháng 4 đến tháng 12 năm 2021, đã ký 66 văn bản đồng ý cho 16 công ty được đưa người từ nước ngoài về cách ly. Với trách nhiệm này, ông Dũng đã nhận 2 tỷ đồng để ký chấp thuận cho cách ly với 4 công ty trong 9 lần.
Trong vụ án này, cựu Phó Chủ tịch UBND Quảng Nam Trần Văn Tân đã ký chấp thuận cho công dân trên chuyến bay giải cứu được cách ly trên địa bàn và bị cáo buộc nhận 5 tỷ đồng của hai lãnh đạo Công ty Bầu trời xanh.
Bị can Nguyễn Thị Hà Liên bị khởi tố về tội Môi giới hối lộ, tuy nhiên, bà đã bỏ trốn, cơ quan điều tra đã quyết định truy nã và tách vụ án để điều tra sau. Ngoài ra, một số người khác cũng có dấu hiệu phạm tội, Cơ quan An ninh sẽ tiếp tục điều tra ở giai đoạn hai. BCT