Ngắm nguyệt thực nửa tối tại Việt Nam

Đêm nay 5/5/2023, toàn bộ lãnh thổ Việt Nam sẽ chứng kiến sự kiện thiên văn ngắm nguyệt thực nửa tối tại Việt Nam trọn vẹn, kéo dài hơn 2 tiếng. Trong suốt thời gian này, Mặt Trăng sẽ trông mờ hơn và không chuyển sang màu đỏ như trong hiện tượng “siêu trăng máu” ở một số lần trước đó.

Đêm nay, vào lúc 22h15 ngày 5/5 theo giờ Hà Nội, một sự kiện thiên văn đáng chú ý sẽ diễn ra, đó là lần nguyệt thực nửa tối đầu tiên trong năm nay. Những người yêu thiên văn tại Việt Nam và nhiều vị trí khác trên thế giới sẽ có cơ hội quan sát hiện tượng này. Hầu hết khu vực châu Á, châu Âu, châu Nam Cực, Nga, châu Đại Dương, Đông và Trung Phi đều có thể theo dõi nguyệt thực nửa tối này.

Tại Hà Nội, nguyệt thực nửa tối sẽ bắt đầu vào lúc 22h14 ngày 5/5 và đạt độ lớn cực đại với tỷ lệ đi vào vùng nửa tối là 96,4% vào lúc 00h23 ngày 6/5. Hiện tượng sẽ kết thúc sau đó hơn 2 tiếng. Các địa điểm khác trên lãnh thổ Việt Nam cũng có thời gian quan sát tương tự và không có độ chênh lệch đáng kể.

Đại diện của Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA) là ông Đặng Vũ Tuấn Sơn cho biết rằng nguyệt thực nửa tối là hiện tượng Mặt Trăng đi vào vùng bóng nửa tối của Trái Đất, tương tự như nguyệt thực toàn phần hoặc một phần. Hiện tượng này xảy ra khi Mặt Trăng vào phía bên kia của Trái Đất so với Mặt Trời và ba thiên thể gần như thẳng hàng, cận ngày Trăng tròn.

Tuy nhiên, nguyệt thực nửa tối khác biệt ở chỗ Mặt Trăng chỉ đi vào vùng nửa tối của Trái Đất, vì vậy nó vẫn nhận được một lượng lớn ánh sáng từ Mặt Trời. Phần Mặt Trăng được bao phủ bởi bóng nửa tối có tối đi một chút và chuyển sang màu đỏ nhạt.

“Khác với nguyệt thực toàn phần hoặc một phần, nguyệt thực nửa tối không chuyển sang màu đỏ thẫm và tối, nó chỉ có sắc đỏ nhạt và tối hơn Trăng tròn thông thường đôi chút”, ông Sơn nói.

Đúng vậy, ông Đặng Vũ Tuấn Sơn đã chỉ ra rằng việc quan sát nguyệt thực nửa tối phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện thời tiết tại nơi quan sát. Nếu trời ít mây, không mưa, không có ô nhiễm ánh sáng hoặc bụi, người quan sát sẽ dễ dàng xác định được Mặt Trăng trong thời gian nguyệt thực diễn ra. Tuy nhiên, nếu có mây che phủ hoặc bụi ở nơi quan sát, thậm chí vào thời điểm cực đại, người quan sát cũng có thể khó nhận ra sự khác biệt của sắc đỏ trên Mặt Trăng.

Thời gian nguyệt thực nửa tối lần này diễn ra gần nửa đêm và Mặt Trăng sẽ lên rất cao trên bầu trời, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc quan sát. Tuy nhiên, để đảm bảo quan sát được hiệu quả.

Theo ông Sơn, việc quan sát nguyệt thực không cần dụng cụ bảo vệ mắt và có thể dễ dàng thực hiện bằng mắt thường. “Một chiếc kính thiên văn, ống nhòm hoặc máy ảnh có zoom quang học tương đối cao sẽ giúp việc quan sát thú vị hơn”, ông chỉ dẫn.

Giống như các loại nguyệt thực khác, nguyệt thực nửa tối xảy ra khi Trái Đất đi qua giữa Mặt Trăng và Mặt Trời, gây ra hiện tượng Trái Đất chặn ánh sáng từ Mặt Trời và tạo ra bóng lên Mặt Trăng. Nguyệt thực nửa tối xảy ra khi Mặt Trăng đi vào vùng nửa tối của bóng Trái Đất (gọi là penumbra). 

Trong vùng nửa tối, Trái Đất che khuất một phần đĩa Mặt Trời chứ không phải toàn bộ. Khi ở trong vùng này, Mặt Trăng nhận được ít ánh sáng hơn từ Mặt Trời, khiến cho nó trông tối đi nhưng không biến mất hoàn toàn đối với những người quan sát từ Trái Đất.

Vào tháng 11/2022, nhiều địa điểm tại Việt Nam đã được chứng kiến cảnh nguyệt thực toàn phần. Theo thông tin từ Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam, vào rạng sáng ngày 29/10, những người đam mê thiên văn sẽ có cơ hội quan sát nguyệt thực một phần với mức độ che phủ nhỏ.

Báo Chính Thống – Báo tổng hợp tin tức nhanh.