Mặt Trăng lớn nhất của sao Hỏa, Phobos, có dấu hiệu bị xé rách bởi lực hấp dẫn cực lớn từ hành tinh đỏ, theo nghiên cứu công bố hôm 4/11 trên tạp chí Planetary Science. Các nhà nghiên cứu đứng đầu là Bing Cheng, nghiên cứu sinh tiến sĩ ở Đại học Thanh Hoa, phát hiện những đường rãnh khác thường bao phủ bề mặt Phobos (vốn được cho là vết tích từ va chạm với tiểu hành tinh cực đại) thực chất là các hẻm núi chứa đầy bụi đang lớn dần do mặt trăng này bị lực hấp dẫn kéo căng.

Phobos có đường kính 27 km ở điểm rộng nhất và quay quanh sao Hỏa ở khoảng cách 6.000 km. Theo NASA, Phobos quanh 3 vòng quanh hành tinh đỏ mỗi ngày. So với nó, Mặt Trăng có đường kính 3.475 km, ở cách Trái Đất 384.400 km và mất khoảng 27 ngày để hoàn thành một vòng quỹ đạo.

Tuy nhiên, khác với Mặt Trăng, quỹ đạo của Phobos quanh sao Hỏa không ổn định. Vệ tinh nhỏ này đang chậm rãi rơi xuống bề mặt sao Hỏa ở tốc độ 1,8 m sau 100 năm Tuy nhiên, đặc điểm khác thường nhất của Phobos là bề mặt đầy vạch sọc bí ẩn. Những đường rãnh song song bao phủ Phobos. Giả thuyết phổ biến nhất là đường rãnh hình thành khi một tiểu hành tinh đâm vào Phobos trong quá khứ, để lại miệng hố rộng 9,7 km mang tên Stickney.

Nghiên cứu mới chỉ ra các đường rãnh thực chất là kết quả do mặt trăng Phobos bị xé bởi lực hấp dẫn mạnh của sao Hỏa trong khi nó ngày càng tiến gần tới bề mặt hành tinh đỏ. Trong trường hợp Phobos, nhóm nghiên cứu dự đoán lực thủy triều tác động lên mặt trăng này sẽ gia tăng cho tới khi lớn hơn lực hấp dẫn của nó. Ở thời điểm đó, Phobos sẽ bị xé rách hoàn toàn và mảnh vỡ nhiều khả năng hình thành một vành đai nhỏ bao quanh sao Hỏa giống như vành đai sao Thổ.

Trong nghiên cứu, Cheng và cộng sự sử dụng mô phỏng máy tính để kiểm tra giả thuyết có một lớp vật chất kết dính nằm dưới bề mặt mặt trăng Phobos. Họ nhận thấy lớp cứng ẩn bên dưới có thể tạo ra những hẻm núi sâu hút bụi đất ở bề mặt rơi xuống, dẫn tới hình thành đường rãnh trên mặt đất.

An Khang (Theo Live Science)

• Cấu trúc kỳ lạ bên dưới mặt trăng sao Hỏa