Tại sao vé máy bay nội địa lại tăng giá?

Giá vé máy bay nội địa tăng giá cao không chỉ do tình trạng cung cầu mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như giá nhiên liệu, tỷ giá USD, cùng với chi phí và tần suất vận hành đều cao. BCT

Phó Chủ tịch Hiệp hội Lữ hành Việt Nam, ông Phùng Quang Thắng, đã cho biết ông cảm thấy “khá sốc” trước tình trạng giá vé máy bay nội địa gần đây. Hồi cuối tháng 3 vừa qua, ông cùng một số doanh nghiệp đã đi khảo sát du lịch tại Phú Quốc từ Hà Nội. Tuy nhiên, dù chưa đến cao điểm nhưng giá vé máy bay đã lên tới 8 triệu đồng cho một chuyến khứ hồi. Người mua vé được rẻ hơn cũng phải trả tới hơn 5 triệu đồng.

Theo nhiều chuyên gia trong ngành du lịch, việc giá vé máy bay tăng đột ngột không chỉ ảnh hưởng đến Phú Quốc mà còn nhiều điểm đến khác trên cả nước. 

Có thể thấy giá vé máy bay khứ hồi từ Hà Nội tới TP HCM dao động ở mức 3,5 đến 5 triệu đồng vào ngày thường, và từ TP HCM/Hà Nội tới Đà Nẵng hoặc Huế khoảng 4-5 triệu đồng. Các chặng khác như Quy Nhơn, Nha Trang, Phú Yên đều có mức giá dao động từ 4 đến gần 7 triệu đồng trong cả ngày thường và ngày lễ. 

Tổng thể, giá vé tăng khoảng từ 20% đến 40% so với cùng kỳ năm ngoái, không có sự chênh lệch giữa các hãng hàng không như Vietnam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways hay Vietravel Airlines.

Giá vé máy bay tăng cao từ sau dịch không chỉ do các dịp nghỉ lễ mà còn do nhiều nguyên nhân khác. 

Theo đại diện các hãng hàng không, vấn đề cung cầu là nguyên nhân chính. Dịch vụ vận chuyển hàng không thường có tính mùa vụ cao, nhu cầu đi lại tăng đột biến vào các giai đoạn cao điểm như hè hay dịp lễ, trong khi nguồn cung của các hãng có hạn. Ngay cả vào ngày thường, nhu cầu đi lại cũng cao hơn so với cùng kỳ một năm trước sau khi gỡ bỏ mọi hạn chế. Đại diện Bamboo Airways cho rằng đây là đặc trưng của vận tải hàng không.

Các hãng hàng không thực hiện cơ chế dải linh hoạt cho giá vé với nhiều mức từ thấp đến cao và đi kèm với các điều kiện khác nhau để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Loại vé giá thấp thường có hạn chế như không được hoàn hủy, đổi chuyến hay giờ bay không đẹp. Khách hàng mua vé sớm sẽ có cơ hội mua với giá thấp hơn, trong khi sát ngày phải trả giá cao hơn. Đại diện Vietnam Airlines cho biết như vậy.

Do tăng nhu cầu đi lại trong kỳ nghỉ lễ 30/4, nhiều chuyến bay đã đạt tỷ lệ lấp đầy trên 80%, chủ yếu là các chuyến từ Hà Nội và TP.HCM tới các điểm đến du lịch nổi tiếng như Đà Nẵng, Nha Trang (Khánh Hòa), Huế, Quy Nhơn (Bình Định), Phú Quốc (Kiên Giang). Vé giá rẻ đã được bán hết, chỉ còn lại loại vé giá cao, tuy nhiên mức giá này vẫn nằm trong phạm vi được quy định bởi Bộ Giao thông Vận tải.

“Đây là quy luật cung cầu thị trường, nếu doanh nghiệp hàng không chỉ bán vé giá thấp, khuyến mại thì không bù đắp được chi phí”, đại diện Vietnam Airlines nói.

Theo ông Bùi Doãn Nề, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không, giá nhiên liệu bay, tỷ giá và lãi suất đang tăng mạnh, gây áp lực lên chi phí của các hãng hàng không và đưa họ vào tình trạng khó khăn.

Giá nhiên liệu bay là một trong những trở ngại lớn nhất đối với việc phục hồi của các doanh nghiệp hàng không. Trong năm 2021, giá nhiên liệu bay trung bình khoảng 72 USD một thùng. Tuy nhiên, vào giữa năm 2022, giá xăng Jet A1 đã tăng lên hơn 160 USD một thùng vào một số thời điểm. Trung bình cả năm 2022, giá nhiên liệu bay dao động khoảng 130 USD một thùng.

Vào ngày 31/12/2022, Vietnam Airlines công bố báo cáo tài chính với khoản lỗ hơn 2.247 tỷ đồng, gấp đôi so với chi phí lãi vay. Trong khi đó, trong năm 2021, số lỗ của hãng chỉ khoảng 173 tỷ đồng. Vietjet cũng chịu ảnh hưởng khi ghi nhận khoản lỗ chênh lệch tỷ giá xấp xỉ 570 tỷ đồng chỉ trong quý IV, trong khi cùng kỳ năm trước con số này chưa đến 4 tỷ đồng.

Cả Bamboo Airways và Vietravel Airlines – hai hãng bay mới thành lập cũng ghi nhận lỗ trong năm vừa qua. Theo đại diện của Vietravel Airlines, trong cao điểm mùa hè năm 2022, mặc dù tăng giá vé, nhưng hãng vẫn chưa thể bù đắp được chi phí hoạt động.

Ông Nguyễn Vũ Hoàng, Giám đốc tiếp thị và truyền thông Vietravel Airlines, cho biết rằng, ngoài chi phí nhiên liệu tăng, các hãng bay cũng không còn nhận được hỗ trợ như thời điểm đại dịch Covid-19. Lãi suất tăng và giá USD cũng đang gây khó khăn cho hoạt động của các hãng bay.

Theo lãnh đạo Vietnam Airlines, phần lớn các hợp đồng thuê bay của hãng được trả bằng USD, trong khi các đồng tiền trong nước của các quốc gia có đường bay đến như Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu đang giảm giá mạnh.

Vì du lịch quốc tế vẫn đang trong giai đoạn phục hồi, nên lượng khách quốc tế đến Việt Nam vẫn ít. Để tối ưu hóa lợi nhuận, các hãng hàng không tập trung vào thị trường nội địa với chính sách giá vé hấp dẫn, dẫn đến giá vé cao.

Năm 2023, thị trường hàng không và du lịch đã phục hồi hoàn toàn, với lượng khách trong và ngoài nước vượt qua một số thời điểm so với năm 2019 (trước khi đại dịch xảy ra). Sự biến động của thị trường đã đẩy chi phí vận hành tăng lên, dẫn đến giá vé cao hơn so với năm trước để đảm bảo hoạt động hiệu quả, theo ông Hoàng

Theo Cục Hàng không Việt Nam, tính đến ngày 31/3, hơn 80% tổng số chuyến bay trong dịp nghỉ lễ 30/4 đã được đặt chỗ và một số chuyến bay đã hết chỗ. Các hãng hàng không sẽ phải yêu cầu thêm chuyến bay để đáp ứng nhu cầu của hành khách, tuy nhiên, do cân bằng nguồn nhân lực và máy bay sau khi đã khai thác các chặng bay quốc tế, số lượng chuyến bay nội địa bị giới hạn hơn so với năm 2022.

Ông Thắng hiểu rõ tình trạng tăng giá mạnh của vé máy bay trong dịp Lễ 30/4, nhưng ông đặt câu hỏi là làm thế nào để tăng giá sao cho hợp lý? Thực tế, nhiều người dân bị ảnh hưởng bởi khó khăn kinh tế và có thể chỉ có khả năng chi trả khoảng 10 triệu đồng cho một chuyến đi kéo dài 4-5 ngày.

Tuy nhiên, chi phí 7-8 triệu đồng cho một chiếc vé máy bay trong nước là quá cao đối với nhiều người. “Giá vé quá cao sẽ làm giảm sức cạnh tranh của du lịch nội địa so với các điểm đến nước ngoài. Người dân có thể sẽ chọn tiêu tiền ở nước ngoài thay vì du lịch trong nước”, ông Thắng cho biết.

Dữ liệu từ Mustgo cho thấy công suất phòng khách sạn ở các điểm đến máy bay như Phú Quốc, Nha Trang và Đà Nẵng dịp lễ 30/4 chưa đạt tới 60%, thấp hơn so với cùng kỳ các năm trước (tới 90%). Nhiều khách sạn tại Phú Quốc đã bỏ phụ thu, trong khi đó ở Sa Pa, các khách sạn phân khúc dưới 2 triệu đồng một đêm đã kín chỗ, loại cao cấp hơn lấp đầy gần 80%.

Theo đại diện của Novotel Phu Quoc Resort, lượng vé máy bay tăng cao trong khi tỷ lệ phòng khách sạn không cao có thể được lý giải bởi tâm lý đặt phòng của khách nội địa thường đặt phòng sát ngày đi, trong khi đó vé máy bay thường được đặt sớm hơn. “Một tuần trước lễ mới biết chính xác tỷ lệ kín phòng thế nào”, người này nói. Họ cũng cho rằng số lượng đường bay nội địa đã giảm do chia bớt với các chuyến bay quốc tế, theo thông tin từ Cục Hàng không.

Ông Nguyễn Vũ Khắc Huy, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Kiên Giang, cho biết lượng khách đến Phú Quốc đã chững lại từ cuối năm 2022. Năm nay, nhiều khách hàng đã bỏ Phú Quốc sau khi biết giá vé máy bay. Nhiều nhà hàng và khách sạn đã phải quay về giá ngày thường để giảm chi phí tour. Tuy nhiên, có thực tế rằng Phú Quốc không còn được xem là điểm đến “hot” như năm trước và du khách có nhiều lựa chọn mới, đặc biệt là ra nước ngoài, theo đại diện của một công ty lữ hành lớn tại TP HCM. BCT